Higgs field
Lời Giới Thiệu.:Lý thuyết Gravity.
Nói về sự hiện hữu của một trường/Field [như Magnetic field/từ trường, Electric field/Điện trường] tạm gọi là Higgs field, những hạt/particle trong nhân nguyên tử /Nucleus – Center of an Atom] qua trường này từ massless biến thành massive. Nói cách khác chuyển biến từ Non-gravity/không trọng lực trở thành gravity/có trọng lực. Quá trình này giải thích sự hình thành của vật chất.
Theo GS Peter Higgs, Edingburg University, England – Nobel winner 2013.
Cảm ơn bạn Minh Tích/ FaceBook đã gửi bài này đến Ban Biên Tập.
BAN BIÊN TẬP
Tháng ba năm 2013, một tin làm chấn động giới khoa học cũng như quảng đại quần chúng trên toàn cầu: đã xác nhận là có “hạt sáng thế” (God particle), đơn vị dưới nguyên tử (subatomic), giải thích cho việc những hạt cơ bản từ “không có hình tướng” (massless) biến thành “có hình tướng” (massive). Nghĩa là từ không thành có, sự thay đổi mà những người có tín ngưỡng tin rằng thuộc về quyền năng Thượng Đế.
Sự đột phá trong khoa học này bắt đầu vào năm 1964, khi giáo sư Peter Higgs thuộc trường Đại Học Edinburgh bên Anh, cùng lúc với một số đồng nghiệp của ông, đưa ra lý thuyết là có sự hiện hữu bàng bạc khắp vũ trụ của một “trường” mênh mông không bờ bến được tạm đặt tên là “Higgs field”. Những hạt cơ bản khi qua trường này thì từ không tự nhiên trở nên có hình tướng, cũng có nghĩa là mang trọng lượng (gravity). Nhưng để có thể chứng minh là trường này hiện hữu thì phải có hiện thể của nó, đó là một boson có tên “Higgs boson”, được một nhà khoa học người Mỹ là Leon Lederman, người cùng được giải Nobel về Vật Lý năm 1988 với hai nhà vật lý khác vì khám phá ra hạt dưới nguyên tử muon neutrino, dùng một từ rất lý thú để đặt tên, là “hạt trời đánh” (the goddamn particle), nhưng khi nhà báo phổ biến cho quảng đại quần chúng thì đổi ra thành một từ đỡ gây sốc hơn là Hạt Thượng Đế (God particle). Tôi cho rằng từ tiếng Việt chính xác hơn có lẽ nên là “hạt sáng thế”, gợi ý từ “Sáng thế ký” (Genesis) trong Thánh Kinh Thiên Chúa giáo.
Vấn đề “Thượng Đế” là một trong những vấn đề nhức nhối nhất của con người, đưa đến biết bao nhiêu tai họa suốt chiều dài lịch sử, cho đến ngay tại thời này, lúc này, trên toàn thế giới. Vậy mà giờ đây, Trung Tâm Âu châu về Khảo Cứu Năng Lượng (CERN), gần nửa thế kỷ sau khởi nguyên lý thuyết, cuối cùng đã xác nhận là “hạt Thượng Đế” được minh chứng không chối cãi qua các phương tiện khoa học trong một cơ sở trị giá 10 tỷ Mỹ Kim, thu thập dữ kiện từ hai ngàn tỷ tỷ sự va chạm (collision) giữa các hạt cơ bản. Higgs boson có lượng điện 0, lượng quang 0, độ quay 0, và tuổi thọ trung bình là 1.56×10−22 giây.
Nhưng nói “hạt Thượng Đế”, tôi ngại là không chính xác, vì tác nhân ở đây không phải là “Higgs boson”, mà là “Higgs field”, đưa vạn vật từ “không” đến “có”.
Mới đây tôi có duyên may đọc “KINH BÁCH DỤ”, thấy một đoạn làm tôi rụng rời nên đã dịch ra Anh ngữ, trong đó Phật đã trả lời một người Bà la Môn là vạn vật sinh ra từ Niết Bàn. Và Niết Bàn cũng là “Biển Chân Như”, “Bồ Đề Hải”, Không Hải, Như Lai Tạng, Phật Tính, mà tôi mường tượng ra như một cái gì từa tựa “Higgs field”.
Và tôi cũng lại nhớ do một phước lớn mà mới đây hiểu được đôi chút về cuộc tranh luận kéo dài mấy thế kỷ giữa những đệ tử của Phật, một bên là phái Nhất Thiết Hữu Bộ (Sarvastivada) chủ trương “nhân không pháp hữu”, và bên kia là những đại sư Long Thọ, Vô Trước và Thế Thân, đã đưa ra lập luận cho rằng “nhân không và pháp cũng không”. Nhân ở đây là “cái ta đáng ghét”, và pháp ở đây là vạn hữu”, núi đồi sông biển, cỏ cây hoa lá, các loài chúng sinh, cho đến ánh sáng, bóng tối, điện từ, màu sắc, nghĩa là vạn hữu lan tràn khắp thế gian và vũ trụ.
Một điều đặc biệt lý thú khác nữa: theo lý thuyết đang được minh chứng, thì vũ trụ, trong cơ bản là không bền vững (unstable), một ngày nào đó sẽ tiêu hoại tan tành (nhưng cũng phải nhiều tỷ năm nữa chứ không sớm hơn).
Cũng lại đúng như lời Phật đã dạy chúng ta trong lý vô thường, chu trình thành trụ hoại không, với các loại thủy, hỏa và phong tai ngốn đến biết bao nhiêu tầng trời trừ ra những tầng vô sắc.
Nhưng vậy mà vẫn còn có cái vĩnh hằng, bất biến. Phải chăng đó là “Higgs field”, hay Bồ Đề Hải, Không Hải, hoặc Biển Chân Như, vv... từ đó bắt đầu mọi tạo tác khởi tự vô minh, và tới đó mọi loạn động cuối cùng sẽ hướng về, một Niết Bàn tịch tĩnh, cũng là “Thường, Lạc, Ngã, Tịnh”? Cái mà nhiều tín đồ các tôn giáo lập chế linh cảm được và đặt tên là “THƯỢNG ĐẾ”, hoàn toàn vượt ngoài tầm hiểu biết của con người và cần phải được thờ phụng với trọn niềm tin?
MINH TÍCH
Sinh hoạt văn học-nghệ thuật