HẠ LONG-THĂNG LONG-CỬU LONG * VietBang.com

Có lẽ khi quân Nam Chiếu chiếm Giao châu thành Đại La mới được xây cất hoặc tu bổ ( đầu tk IX ) bên tay phải sông Hồng, như vậy phòng ngự vững hơn vì giặc muốn vây thành phải qua sông. Khi Cao Biền dẹp được quân Nam Chiếu ( 865 ), cho đắp thành Đại La cao rộng hơn nhiều , sau này thành Thăng Long do sư Vạn Hạnh kiến nghị cũng nằm ở khu vực Đại La. Cao Biền vừa làm tướng vừa là nhà phong thủy nên việc lựa chọn Đại La làm trị sở phải vừa mang lợi điểm chiến lược, vừa mang ưu thế phong thủy. Đất Đại La-Thăng Long bên bờ sông Hồng lại có sông Tô Lịch bao quanh ( Cao Biền cho khơi lại sông Tô Ḷich ), lấy Tây Hồ làm não bộ, mạn xa một bên ba ngọn Tản Viên, một bên ba ngọn Tam Đảo, đều làm án bảo vệ kinh thành, sau này núi Nùng được đắp lên trong khu hoàng thành với mục đích tụ khí mạch, nhưng có người cho tên núi Nùng là núi Tản Viên. Khi Hoàng Phúc theo quân Minh sang cũng phải nhận đấy là thế đất " La thành bất loạn ". Quốc đô Thăng Long thế đất " Phượng chủy, long bàn " tức mỏ phương mình rồng, có thần hoàng Bạch Mã tức thần núi Nùng ( núi Long Đỗ ) phù trợ, tương truyền núi có khe thông xuống đất sâu tiếp nhận khí thiêng trời đất hội tụ, cung điện nhà Lý được xây trên núi này.

Thời thuộc Minh, nhà phong thuỷ cừ khôi Tầu là Hoàng Phúc khi sang đất Việt khoảng 1407-1427, đã mang theo cuốn Địa Lý của Cao Biền đời Đường để làm bản đồ nghiên cứu phong thuỷ nước ta. Thời xưa, sách Địa Lý đúng là một tài liệu quân sự, ghi rõ hình thể sông, núi, đồi, gò, cao điểm, hạ lưu, mạch núi, thời tiết...nên Hoàng Phúc đã tới những linh địa mà Cao Biền ghi nhận. Một trong những linh địa ấy là Tam Đảo gần đền Hùng. Núi Tam Đảo gồm ba ngọn cao thẳng đột khởi gần như đối xứng với ba ngọn Ba Vì ( Tản Viên ) bên kia sông Hồng, hợp với Thăng Long, thành ba đỉnh tam giác đều. Tam Đảo tay long, cao hơn Ba Vì 300 mét (1591m) với ngọn cao nhất là Phù Nghĩa, ngọn giữa cao vót gọi là Kim Thiên hay Thạch Bàn có bia Cao Biền dựng, ngọn bên tả là Thiên Thị. Trên đỉnh núi có ngôi chùa Đồng đúc toàn bằng đồng rất cổ, sườn núi có chùa đá khắc chữ Địa Ngục Tự, suối nước vàng chói từ khe cửa chảy ra nhập vào suối Giải Oan. Trên tầng núi khá cao, khoảng 3 dặm, có một khoảng đất bằng phẳng, với ba nền đất dài, tám phiến đá vuông và một tấm bia lớn khắc vỏn vẹn bốn chữ lớn " La Thành Bất Loạn " bên cạnh có dòng chữ nhỏ " Minh Thượng Thư Hoàng Phúc cẩn đề ".

Cả Cao Biền lẫn Hoàng Phúc, hai danh thủ Phong thủy Trung Hoa, cách nhau hơn 500 năm đều dựng bia ở Tam Đảo, vậy có thể suy diễn là về phương diện địa lý hẳn nơi đây kết long mạch đặc biệt. Điều này tác giả Vũ Trung Tùy Bút, Phạm Đình Hổ, từ thế kỷ XVIII đã luận giải như sau :

" ...Mạch núi Côn Lôn chạy vào (Trung Hoa ) chia làm ba cán Long : một đằng theo sông Hoàng Hà chạy về phía Bắc, ... một đằng theo núi Mân Sơn chạy về phía Đông,...một đằng theo sông Hắc Thủy chạy về phía Nam...phía Đông sông Hắc Thủy là những tỉnh Vân Nam, Quí Châu, Hồ Nam, Quảng Đông, Quảng Tây và Lão Qua kéo dài tới tận núi Tiểu Côn Lôn lại biệt lập một chi thiếu tô, Chi này chạy sang nước ta lại chia làm ba :

- Chi bên hữu chạy qua sông Đà Giang là những tỉnh Hưng Hóa, Sơn tây, Sơn Nam, rồi chạy vào Nghệ An, Thanh Hóa, cho đến Thuận, Quảng thì tản ra các cù lao gần biển...

- Chi bên tả thì qua Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Yên rồi qua đến biển là Hồng Đàm, đảo Đại Nhân...

- Chi giữa tự núi Tam Đảo trở xuống, mênh mông liên tiếp thành ra những tỉnh Thái Nguyên, Kinh Bắc, Trung Đô, Hải Dương, Sơn Nam ... " ( tr. 46-47 ).

Nhìn tổng quát như vậy ba ngọn Tam Đảo là chi giữa, làm tổ sơn cho toàn châu thổ Hồng Hà, là mạch xuất phát đổ khí lực vào Thăng Long, trong khi núi Ba Vì thuộc chi hữu mà Nguyễn Trãi, tác giả Dư Địa Chí và mọi nhà lý số, đều gọi là tổ sơn của cả nước.

Chính vị thế phong thuỷ của đại địa ấy mà vua L‎í Thái Tổ, theo lời khuyên của sư Vạn Hạnh đã nhắm việc chuyển đô về lại trung tâm trời đất, trung tâm dân cư.

Các vua đời Tam Đại phải đâu theo í‎ riêng mà tự tiện chuyển đổi, chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm để mưu toan nghiệp lớn , tính kế muôn đời cho con cháu.

Cho nên, trên vâng mệnh Trời, dưới theo í dân, thấy tiện lợi thì thay đổi, khiến vận nước được lâu dài, phong tục được phú thịnh.

Thế mà hai nhà Đinh, Lê, lại theo í riêng tư, coi nhẹ mệnh trời, không biết noi theo Thương, Chu, cứ yên bề ở nơi quê quán, khiến triều đại không được lâu bền, vận số ngắn ngủi, trăm họ hao tổn, muôn vật chẳng thích nghi.

Thành Đại La là kinh đô cũ của Cao vương, nằm giữa trung tâm trời đất, được thế rồng cuộn hổ ngồi, đã đúng vị Đông Tây Nam Bắc, lại tiện hướng trước nhìn sông, sau dựa núi, thế đất rộng mà bằng, cao mà thoáng, dân cư không chịu khổ ngập lụt, mà muôn vật cực kì phong phú tốt tươi. Xem khắp nước Việt ta, chỉ có đất này là thắng địa.

Trẫm muốn dựa vào thế đất thuận lợi ấy để định nơi ở, chư khanh nghĩ sao ?

Ghi chú : nguyên bản chữ Nho, nhiều bản phiên âm và dịch sang quốc ngữ, chúng tôi tổng hợp lại. Bài Chiếu cho biết 3 đặc điểm phong thuỷ của mạch đất Thăng Long:

Sau khí mạch hùng vĩ Trường Sơn, đất nước lại mở ra một đại địa mới với trường giang Cửu Long làm chủ mạch. Sông Cửu Long dài 4180 cây số, là một trong những con sông dài nhất thế giới, chẩy qua Lào, Miên, Việt 2700 cây. Cùng với Hoàng Hà và Dương Tử Giang, sông Cửu cũng phát nguyên từ cao nguyên Tây Tạng, mang lại cho Đông dương một khí mạch tương dương với Trung Hoa. Điểm đặc biệt của dòng sông này là đổ ra biển theo hướng Đông Nam (giống sông Missippsippi của Hoa Kỳ ), cung Thìn, tượng trưng là rồng, vì thế cổ nhân gọi là Long và Cửu là cực số thành tượng trưng mức tiến hóa cao tột huyền diệu ( không có nghĩa là 9 cửa sông, tương tự như nói chín tầng mây, cửu trùng đài, chín suối.. ), Cửu Long từ xưa đã được nhìn bằng nhãn quan phong thủy mà đặt tên, tất là trường mạch đầy khí lực của Đông Nam Á. Miền núi Tây Ninh ( 900 m.) làm tay long, miền núi Thất Sơn làm tay hổ , tại hai nơi này chấn phát lên hai giáo phái lớn.

Đất Saigon Gia Định nằm giữa 4 con sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, Sông Saigon, Sông Đồng Nai, bốn dòng sông này chẩy ra biển Đông như một vòng cung từ Vũng Tầu tới Gò Công, là đất kết phát. Nhìn chung, ưu điểm phong thủy địa lý miền Nam là sông dài, rộng, đất phẳng, triển nở sinh lực, cây cỏ tươi nhuận, nên là đất lành ít tai ương binh lửa, gọi là Phật địa cũng không ngoa Vì sông nước êm đềm , núi thấp, nên âm thịnh, vùng Gò Công ( đất Giồng Sơn qui ) đã là đất phát vương hậu triều Nguyễn.

Có thể kết luận rằng cổ nhân khi nhìn toàn cảnh phong thuỷ đã viễn kiến ba đại giai đoạn phát huy Lạc Việt cho con dân Âu Cơ-Lạc Long :

Đại vận Hạ Long, rồng hạ cánh xuống biển Đông với huyền thoại 50 con lên núi, 50 con xuống biển- lập quốc.

Đại vận Cửu Long là giai đoạn dựa vào xương sống cứng mạnh Trường sơn mà Nam tiến mở mang bờ cõi theo hướng biển, tới đây đất nước hoàn chỉnh một giải đất dài, Rồng tới cực điểm (số chín ) gọi là Cửu Long, vươn vai thoát bóng đen trùm phủ Trung Hoa, chấn phát riêng một vòm trời Đông Nam Á vậy.