Phát hành: Tháng giêng, 2010

Nhà xuất bản: Vintage Books, Random House

Bìa mỏng, sách dày 665 trang

Giá bán: $15.95

 

Cutting for Stone, cuốn tiểu thuyết đầu tay của Abraham Verghese, được đặt trong bối cảnh ở Addis Ababa và quanh vùng Addis Ababa cũng như New York, quay quanh cuộc đời của Marion Praise Stone. Mẹ anh, một dì phước tên Mary, người Ấn Độ, đã chết khi sinh Marion cùng cậu em song sinh Shiva, và cha của họ, một bác sĩ giải phẫu mang dòng máu Anglo-Indian, tên Thomas Stone, ngay khi hai đứa trẻ vừa chào đời, đã bỏ con, trốn mất, vì quá sốc trước cái chết của Mary, cũng như đã hối hận là 7 năm qua - hai người lúc nào cũng làm việc chung với nhau, Mary là phụ tá của Stone- ông đã vô tình, không bày tỏ tình yêu với Mary. Mary phủ nhận việc cô có bầu qua một lần gần gũi với Stone nên che dấu mọi người trong 9 tháng trời và không để bác sĩ chăm sóc. Kết quả là hai đứa trẻ được bác sĩ chuyên về đỡ đẻ là Hema, người Ấn Độ, tính nóng nảy nhưng tốt bụng, và Ghosh, một bác sĩ Ấn Độ khác, chuyên về nội khoa, cùng săn sóc, nuôi nấng, dạy dỗ. Bác sĩ Ghosh yêu Hema trong bao năm trời, từ ngày còn học chung trường đại học, nhưng không được đáp lại. Cái ngày mà hai đứa bé được sinh ra thì ông đã nộp đơn, chuẩn bị qua Mỹ, để trốn tránh mối tình đơn phương tuyệt vọng. Nhưng ông đã ở lại để giúp Hema trong thời gian hai đứa bé vừa được sinh ra – chính ông đã tìm căn bệnh của bé Shiva là lâu lâu lại quên thở, là kết quả của việc sinh thiếu tháng khi cái óc chưa hoàn toàn phát triển. Nhờ vậy mà Hema động lòng đồng ý kết hôn với Ghosh. Trong tất cả những nhân vật của truyện này, Ghosh được coi là người đáng ca ngợi nhất: chung tình với Hema, hiểu biết, khoan dung, rộng lượng với con cái, tốt với bạn mình là Thomas Stone và Mary. Ông cũng chịu khó học hỏi, vì sau khi Stone bỏ đi thì bệnh viện cần một bác sĩ giải phẫu, và ông đã trám được chỗ trống đó.

 

Rosina là người vú săn sóc Marion và Shiva. Con gái của Rosina là Genet là bạn cùng lớn lên với anh em Stone và cũng là “em gái” của họ. Một ngày, ở tuổi mới lớn, Marion khám phá ra rằng Genet là con ngoại hôn của Zemui với Rosina. Zemui là tài xế của General Mebratu, coi nhóm Imperial Bodyguard của nhà vua, sau này Mebratu âm mưu lật đổ The Emperor, bị bắt và bị tử hình. Zemui cũng bị giết theo. Có một lần, Ghosh chữa trị bệnh rối loạn đường ruột của tướng Mebratu, rồi hai người trở thành bạn, nên Ghosh bị liên lụy bởi vụ đảo chính, may mà sau khi bị giam một thời gian thì được thả ra.

 

Bà Matron coi ngó bệnh viện “Missing” (người Ethiopian đã phát âm sai từ chữ Mission), nơi săn sóc người nghèo, được sự tài trợ của một nhà thờ Tin Lành bên Mỹ, bệnh viện cũng là nơi gia đình Marion ở, và bà Matron cũng giống như đầu tàu của gia đình này.

 

Marion, người kể truyện, đã kể rằng anh gần gũi với người em song sinh như thế nào. Thật sự là khi sinh ra, hai cái đầu của họ đã dính vào nhau. Gia đình trải qua những biến cố xảy ra ở Ethiopia, như là đảo chánh, phản loạn, và biến cố cho người thân là tù tội, chết chóc, vẫn không có gì chia rẽ tình anh em của họ. Cả hai đẹp trai và thông minh. Shiva ít nói, như là người mắc chứng tự kỷ. Cả hai đều mê ngành y. Marion trở thành bác sĩ giải phẫu, riêng Shiva, dù không được huấn luyện đàng hoàng ở trường học, lại là người tiên phong trong ngành chữa những lỗ hổng, “fistula repair”, một nhu cầu đang rất cần ở Ethiopia. Nhưng chính một người con gái đã làm cho tình cảm giữa anh em bị sứt mẻ, là Genet, người mà Marion rất yêu và luôn luôn tự giữ sự “trong trắng” của anh cho nàng. Shiva vì không hiểu nhiều về thế giới bên ngoài, đã chen vào, tạo nhiều hiểu lầm và những khổ lụy cho Marion và Genet. Shiva đã phản bội Marion khi ngủ với Genet và làm cho Marion bị oan. Chính Hema cũng nghĩ là Marion. Nhưng Marion lại không cải chính. Rồi cũng vì bị nghi ngờ có liên hệ với Genet khi Genet theo nhóm phản loạn chống lại nhà vua, Marion, vừa ra trường Y, đã phải bỏ quê hương, chạy trốn qua Mỹ, tranh đấu để được hành nghề bác sĩ. Ở New York, Marion gặp lại cha ruột của mình là bác sĩ Thomas Stone, đang là một bác sĩ giải phẫu nổi tiếng. Vài năm sau, Marion cũng gặp Genet ở đây, thân mật với Genet và từ mối liên hệ này, đã mắc phải bệnh hiểm nghèo. Ở đoạn này tình nghĩa anh em được hàn gắn lại qua việc Shiva hy sinh nửa lá gan của mình cho anh. Marion đã phải đặt tính mạng của mình cho hai người đàn ông mà anh đã không tin cẩn chút nào: người cha đã bỏ rơi anh (bây giờ chính ông làm việc giải phẫu cho Marion) và người em đã phản bội anh. Marion thoát chết nhưng Shiva không giữ được mạng của mình. Genet thì cũng chết trong nhà tù.  

 

Cốt truyện hấp dẫn, lôi cuốn, được lồng trong bối cảnh lịch sử của Ethiopia. Abraham Verghese tả chính xác, sống động ngay cả tả về những nhân vật phụ, chẳng hạn bệnh nhân, bác sĩ nội trú, những người lính Ethiopian, cái thế giới kỳ lạ của xứ Ethiopia. Ông vốn là bác sĩ giải phẫu – dạy học ở đại học Stanford, School of Medicine - nên những đoạn ông tả về giải phẫu rất chi tiết, điều này đôi khi lại làm độc giả vốn không biết nhiều về những từ y khoa thì dễ nản (nhưng không sao! Khi đó họ có thể đọc lướt qua những đoạn này mà vẫn hiểu được đầu đuôi câu chuyện).

Tuy truyện quá dài 665 trang paperback, nhưng Cutting for Stone là một cuốn tiểu thuyết mà độc giả không nên bỏ qua. Truyện cũng ở dạng CD, nghe 24 tiếng, qua giọng đọc của anh chàng Sunil Malhotra, nhái accent của người Ấn Độ nói tiếng Mỹ ở những đoạn đối thoại, nghe rất thích thú, buồn cười!

Tựa đề Cutting For Stone lấy từ Hippocratic oath, lời thề của dân trường thuốc, ở đây cũng có nghĩa là mổ xẻ, vì cả ba cha con đều là bác sĩ giải phẫu.